Orman, ağaçlarla kaplı; çeşitli bitki, hayvan ve canlı mikroorganizmanın yaşadığı doğal bir ekosistemdir. İnsanlar dahil birçok canlının yaşam kaynağını teşkil eder. Özellikle insan ekseninde baktığımız zaman bu habitatın zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı bir birey olmamıza ve öyle kalmamıza yardımcı olduğunu görürüz. Ormanda yahut yeşil alanlarda bulunmak bile başlı başına önemlidir. Hatta Japonların bununla ilgili hâlihazırda bir terimleri mevcut: “shinrin-yoku”. Bu yazıda shinrin-yokuyu anlatmaya ve faydalarını aktarmaya çalışacağız.
Shinrin-yoku(森林浴) 20. yüzyılın son çeyreğinde Japonların hayatına girmiş bir uygulama. Bu terimi dilimize orman banyosu, orman yıkanması olarak çevirebiliriz. Japonya’da büyük şehirlerde ikamet edenlerde psikolojik rahatsızlıkların arttığı, hatta kronik rahatsızlıkların baş gösterdiği gözlemlenince böyle bir çözüm geliştirilmiş. Konu üzerine yapılan araştırmalara gün geçtikçe bir yenisi ekleniyor. Hatta bununla ilgili oluşmuş bir literatür bile mevcut. Aynı zamanda büyük şehirlerde doktorlar tarafından da desteklenen bir uygulama.
Orman banyosu, kişinin yeşil bir alana giderek orada bulunması halidir. Nasıl banyo sayesinde tazelenip arınıyorsak, orman banyosuyla da bedensel ve zihinsel arınma hedefleniyor. Bir ormana gidin, yavaşça yürüyün ve etrafın ne kadar dingin olduğunun farkına varın. Şehir içinde duyularınızı sürekli uyaran ve meşgul eden şeylerden çok uzakta olduğu için sükûnete kavuşan 5 duyunuzu da uyandırın. Ormanı görün, koklayın, dokunun, duyun, hatta tanıdığınız bir bitki görürseniz tadın. Ne kadar ormanla bütünleşirseniz o kadar kendinizi tanıyacak ve kendinizi dinlemeyi öğreneceksiniz. Orman banyosu egzersizle, doğa yürüyüşüyle (hiking) karıştırılmamalıdır. Burada asıl hedeflenen duyuların açığa çıkmasıdır. Bunu engelleyecek her türlü eylemden orman banyosu boyunca uzak durulmalıdır.
Ormandayken tüm uyarıcılardan uzak olduğunuzdan ve kendinizle kaldığınızdan emin olmanız gerekir. Telefon, tablet, bilgisayar gibi teknolojik aletlerden bir süreliğine de olsa mahrum kalmayı gerektirir. Hatta zaman algısına takılıp derin düşünmenizi engellememek için saatinizden bile ayrı kalmanızı gerektirebilir. Böylelikle daha kaliteli bir deneyim gerçekleştirebilirsiniz.
Orman banyosunu sadece Japonlara özgü bir uygulama olarak görüyorsanız yanılıyorsunuz. Aslında tüm dünyada kullanılmaya başlanan bir pratiğe dönüşüyor. Ayrıca başka kültürlerde de mevcut. Yani aslında orman banyosu bize de yabancı değil. Ufak bir araştırmayla ormana ait birtakım sembollerin çoğu milletin edebiyatının kökeninde zaten bulunduğunu görebilirsiniz. Orman banyosunun nasıl yapılacağını artık teorik olarak biliyoruz. Şimdi bir de katkılarını inceleyelim.
Stresi azaltır: Kişi stres altında olduğu zaman vücutta oksijen ihtiyacı oluşur. Örneğin tedirgin edici durumlarda hızlı nefes alıp vermemiz aslında vücudun bu ihtiyacı karşılaması içindir. Vücuttaki oksijen miktarının artması, stresli bireyde ortaya çıkan adrenalin ve noradrenalinin azalmasına yardımcı olur. Dinginliği ve sakin kalmayı deneyimlediğimiz bu zaman dilimi, ormanda maruz kaldığımız bol oksijen sayesinde stresi azaltma konusunda başarılıdır.
Uykuyu düzenler ve kaliteli hâle getirir: Düzenli şekilde orman banyosuna devam eden kişilerde uyku kalitesinde artış gözlemlenmiştir. Bu ayrıca daha düzenli uyku saatleri ve günlük veriminizin artışı demektir.
Berrak bir zihin sağlar: Temiz hava beyin faaliyetleri için çok iyidir. Odaklanmanın artmasıyla birlikte karar mekanizmanız da kuvvetlenecektir. Ayrıca olumlu düşünme olasılığınızın da artmış olması size berrak bir zihin sağlayacaktır.
Kişisel farkındalığı arttırır: Doğada hiçbir uyarıcıya maruz kalmadan bulunmak size kendinizi dinleme fırsatını verecektir. Böylelikle kendinizi tanımak için küçük adımlar atmış olursunuz. Bu, kendinizde sevmediğiniz huyları fark edip onları düzeltme konusunda da yardımcınız olacaktır.
Dikkat eksikliğine ve hiperaktivite bozukluğuna iyi gelir: Yapılan çalışmalarda düzenli orman banyosunun dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna da iyi geldiği gözlemlenmiştir. Bu ana faktörden ziyade tamamlayıcı bir adım olarak görülebilir.
Zindelik ve odaklanma sağlar: Kana oksijen sağlandığında sağlıklı kan hücreleri artmaktadır. Eksikliği ise bitkinlik yapar. Bu da sahip olduğu enerjiyi idareli kullanmaya çalışan vücudumuzda odaklanma problemine yol açar. Yani oksijen artışı halsizlik ve dikkat eksikliğinin giderilmesinde yardımcı olur.
Daha fazla doğal öldürücü hücreye sahip olursunuz: Doğal öldürücü hücreler -İngilizce adıyla natural killer cells- vücudumuzun doğal bağışıklık sisteminde bulunan hücrelerdir. Bunların amacı virüs ve mikroplara karşı bağışıklık sistemini koruyarak zararlı hücreleri yok etmektir. Ormanda geçirilen bir gün, vücuttaki doğal öldürücü hücre sayısının artmasına ve vücudun bunları bir hafta kadar muhafaza etmesine yardımcı olmaktadır. Yani sadece ormanda bulunmak bile bağışıklık sisteminizi güçlü kılmak için yeterlidir.
Tansiyonu dengeler: Kalbin sol tarafı oksijen bakımından zengin kanı vücuda pompalamaktan mesuldür. Temiz hava ise kan basıncınızı dengeleyecek ve tansiyonunuza iyi gelecektir.
Sonuç olarak Japonlar tarafından literatüre kazandırılan orman banyosu, kişinin yeşil alanda bulunarak duyularını serbest bırakması kendini tanımasına yardımcı olmayı amaçlayan bir uygulama. Bunu yaparak zihinsel sağlığımıza olumlu katkılar sağlamanın yanı sıra bedensel sağlığımız için de birçok fayda elde ediyoruz. Önemli olan başka uyarıcılardan kendimizi soyutlayarak doğada çevrim içi olmak. Gerisi ormanın şifalı atmosferine kalıyor.
