10 Adımda Dijital Detoks Rehberi

  • Yayınlanma Tarihi: 12 Şubat 2021
  • Yazar: Elif Nuran Özgün

Detoks kelimesini duyduğunuzda aklınıza ne geliyor? Benim aklımda hemen maydanozlu kereviz saplı kürler, yağ yaktıran karışımlar ve haftalık diyetler beliriyor. Bu detoks kürlerinin ne kadar işe yaradığı tartışılır. Ancak amacı belli; vücudu arındırmak, toksik maddelerden kurtarmak ve rahatlatmak… Bugün sizlerle bunun dijital halini konuşacağız. Ekran süremizin 12 saatlere kadar çıktığı günümüzde dijital tüketimimiz üzerine düşünmek çok önem taşıyor. Dijital detoks ise maruz kaldığımız dijital içerik miktarını sınırlandırmak ve bilinçli hale getirmek anlamına geliyor. Siz de dijital hayatınıza çekidüzen vermek istiyorsanız 10 adımda dijital detoks rehberimize kulak verin!

Analiz Et

Her yazımızda olduğu gibi dijital detoksta da işe analiz ederek, tanıyarak başlamalıyız. Ekran süresi, herhangi bir dijital ortamda geçirdiğimiz sürelerin toplamını ifade eder. Bu süreyi ölçmek için cihazlarınızdaki verilerden yararlanabilirsiniz. Bu adıma biraz vakit ayırıp tek tek incelemeye çalışın. Gününüzün kaç saatini Instagram’da takılarak geçiriyorsunuz? Ne kadar vakti video izlemeye ayırmışsınız? İzlediğiniz videolar eğitici içerikler mi yoksa sadece eğlenmek için mi izliyorsunuz? Bu soruların cevaplarının yanında ekran sürenizin bağlı olabileceği bir diğer etken de işiniz olabilir. İşiniz ekrana bakmanızı gerektiren bir işse – ki artık neredeyse hepimiz böyle işlerde çalışıyoruz- iş için harcamanız gereken süreyi hesaba katın. Ayrıca iş yaparken sadece işe odaklanabiliyor musunuz yoksa bir yandan sürekli telefonunuzdan sosyal medyada mı dolaşıyorsunuz? Tüm bu etkenleri hesaba katarak gerçekçi bir analiz yapın. Devamında da kendiniz için bir hedef süre belirleyin.

Bildirimleri Kapatın

Uygulama bildirimleri, bizi meraklandırmak için tasarlanmıştır. Ne kadar çok bildirim alırsak telefonda vakit geçirme ihtimalimiz o kadar çok artar. Bu yüzden dijital detoksun en basit adımı bildirimlerinizi tamamen kapatmak veya en azından sınırlandırmak olmalı. İşe mesajlaşma uygulamalarıyla başlayabilirsiniz. Sizi doğrudan ilgilendirmeyen gruplardan çıkabilirsiniz, çıkamadığınız grupları ise sessize almayı tercih edebilirsiniz. Bunun yanında sosyal medya bildirimlerinizi kapatmak da sizin telefonda geçirdiğiniz süreyi oldukça sınırlandıracaktır. Mail kutunuzu kontrol etmek de bir başka yöntem. Hangi markaların mail listelerinde olduğunuzu kontrol edin ve ilginizi çekmeyenlerden ayrılın. Sadece reklam amaçlı olanlar değil; bülten gönderen listeleri ve dil öğrenme gruplarını da kontrol altında tutmaya özen gösterin. Eskiden ilginizi çeken bir şeyin artık çekmemesi çok normal.

Yemek Sırasında Telefonunuzu Uzağa Koyun

Yemek yerken bir yandan telefonu kontrol etmek pek çoğumuzun alışkanlığı. Bazen dizi izleyerek bazense sadece sosyal medyada dolaşarak yemek zamanımızı dolduruyoruz. Bunun yerine en azından yemek yerken tamamen dijitalden uzaklaşmak iyi olabilir. Bunun tek yöntemi ise telefonumuzu gerçekten uzağa koymak. Çantanızın fermuarlı bir bölümünü veya ofisinizdeki çekmecenizi bunun için kullanabilirsiniz. Telefona bakmayınca boşalan bu zamanı insanlarla konuşarak geçirmeyi deneyebilirsiniz.

Teknolojisiz Zamanlar Tasarlayın

Sadece yemek yerken değil günün farklı anlarında da teknolojiden ve özellikle de ekranlardan uzak kalacağınız zaman dilimleri belirleyin. Mesela sabah kalktıktan sonra evden çıkacağınız ana kadar telefona bakmama hedefi koyabilirsiniz. Veya akşam yemeğinden sonraki bir saati teknolojisiz olarak tasarlayın. Tabi ki acil ihtiyaçlar için arada kurallarınızı esnetebilirsiniz ama elinizden geldiğince saatlerinize riayet edin.

Yatak Odanızı Teknolojiden Arıtın

Yatak odanız dijital detoksta kritik bir rol oynuyor. Çünkü sabah kalkınca ve gece yatmadan önce sosyal medyada dolandığımız süreyi birçoğumuz farkında olmuyoruz. Ve genelde güne nasıl başlarsak öyle devam ediyor. Alarm kurmak için telefonumuza ihtiyaç duyabiliriz. Bunu çözmek için çalar saat alabilir ya da telefonumuzu zor erişilebilir bir yere bırakabiliriz.

Aynı Anda Tek Ekran

Televizyonda dizi izlerken bir yandan da telefonunuzda sosyal medyayı gezdiğiniz zamanları hatırlayın. Aynı anda birden çok iş yapma tuzağına hepimiz sık sık düşüyoruz. Kendimize aynı anda tek ekran kuralı koyarak bundan kurtulabiliriz. Bu kuralı uyguladığınızda her bir cihaza ayırdığınız sürenin gittikçe azaldığını göreceksiniz.

Kullanmadığınız Uygulamalar Çöpe

Telefonunuzda kaç uygulama olduğunu biliyor musunuz? Peki bunlardan kaçını gerçekten kullanıyorsunuz? Bu sorulara cevap arayın. Genelde herhangi bir amaçla telefonumuza indirdiğimiz uygulamaları silmeyi unutuyoruz. Bu da zamanla büyük bir dijital çöplük ortaya çıkarıyor. Zaman zaman telefonunuzu kontrol edin ve kullanmadığınız uygulamaları silin.

Yeni İşler Bulun

Günümüzün büyük kısmını telefon veya televizyon başında geçirmeye alıştığımız için bu alışkanlıkları bıraktığımızda ortaya çıkan zamanı nasıl kullanacağımızı çok da bilmiyoruz. Bu sorunu çözmek için zamanınızı alacak ve sevdiğiniz hobiler edinin.

Amaçlara Bağlı Kalın

Telefonunuzu elinize her aldığınızda “Neden?” sorusunu sormaya çalışın. Ve bu soruyu cevapsız bıraktığınızda telefonunuza bakmamaya çalışın. Telefonlar artık birçok konuda hayatımızda zorunlu hale geldiler ama bu onlardan asla ayrılamayacağımız anlamına gelmiyor. Zorunlu işler için kullanım, devamında da eğlence için kısıtlı bir süre kullanım bize fazlasıyla yetecektir.

Süreye Bağlı Kalın

Özellikle sosyal medya bir kere girdiğinizde sizi esir alır. Bu yüzden ayıracağınız süreyi kendiniz belirlemelisiniz. İşe yeni başlarken çok kısa süreler belirleyerek kendinizi zorlamayın. Her hafta 10-30 dakika arası azaltarak ilerleyebilirsiniz.